HOLGUIN’İN İKİ MESAJI… İKİ BÖLGELİ, İKİ TOPLUMLU FEDERASYONUN SONU

BM Genel Sekreteri’nin Özel Temsilcisi Maria Angela Holguin’in Politis’e verdiği röportaja göre, Crans-Montana’daki başarısızlığın bir sonucu iki bölgeli, iki toplumlu federasyonun artık her iki taraf için ortak bir referans noktası oluşturmaması.

Holguin, iki bölgeli, iki toplumlu federasyon çözümü ve Guterres çerçevesinin Kıbrıs sorununun çözümünde birincil hedef olmaya devam edip etmediği veya başka fikirlerle desteklenmesi gerektiğini düşünüp düşünmediği sorusuna, iki bölgeli, iki toplumlu federasyonun BM Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen çerçeve olmaya devam ettiği yanıtını verdi. Ancak, “Crans-Montana’daki başarısızlığın bir sonucu olarak, iki bölgeli, iki toplumlu federasyon artık her iki taraf için ortak bir referans noktası değildir” dedi.

Holguin, “2021’deki gayri resmi 5+1 toplantısından dört yıl sonra, iki tarafın pozisyonları birbirinden çok uzak görünüyor” dedi. Bu gerçeğin dikkate alınması gerektiğini çünkü bilindiği gibi “tangonun iki kişiyle yapıldığını” söyledi. Holguin, iki toplum arasında “sosyal bakımdan” artan uçurumun “aynı derecede endişe verici” olduğunu da sözlerine ekledi.

Holguin, bugün karşımızdaki durumun bu olduğunu vurgulayarak, tarafların güven inşa etme ve gelecek için ortak bir zemin bulma sürecine katkı koyma, ve karşılıklı olarak kabul edilebilir unsurları belirlemek için adım adım ilerlemelerine yardım etme kararlılığını açıkladı. Holguin, “Bu, BM Genel Sekreteri’nin şu anda benim misyonum için belirlediği önceliktir” dedi.

Yukarıdaki alıntı, BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisinin 8 Temmuz Salı günü Politis gazetesine verdiği röportajla ilgili olarak Kıbrıs Haber Ajansı’nın (CNA) yayımladığı haberden alınmıştır. New York’ta yapılacak ikinci beşli görüşmeden (16-17 Temmuz) sadece dokuz gün önce.

Bu zamanlama tesadüf değildir. Yani, ikinci beşli görüşmeden bir haftadan biraz daha uzun bir süre önce, Maria Angela Holguin Cuellar bir röportaj verdi ve bu şekilde çeşitli mesajlar iletti.

Hangi mesajları iletti?

Birincisi. Holguin’in yaklaşan çok taraflı görüşmelere ilişkin beklentileri düşürmek istediği açıktır. “Bu görüşmelerden önemli bir sonuç çıkmayacağını” bildiği için, iyimser veya benzeri yaklaşımları frenlemeye özen gösteriyor. Esasen, çok taraflı görüşmede “en fazla bazı güven artırıcı önlemlerin (GAÖ) kararlaştırılabileceği” ve önceki GAÖ’lerde neden ilerleme kaydedilemediğinin netleştirilebileceğini olabildiğince açık bir şekilde söylüyor. Özellikle, “Tarafların güven inşa etmesi ve gelecek için ortak bir zemin oluşturmasına katkıda bulunacak kabul edilebilir unsurları belirlemek üzere adım adım ilerlemelerine yardımcı olacağım. Bu, BM Genel Sekreteri’nin şu anda benim misyonum için belirlediği önceliktir” ifadelerini kullandı.

Söylediklerine dikkat edin. Güven inşa etme ve gelecek için ortak bir zemin oluşturmaya katkıda bulunacak, karşılıklı olarak kabul edilebilir unsurları belirlemek. Farkı görebiliyor musunuz? Bir ‘çözüm’ değil, herhangi bir çözüm için ‘ortak bir zemin’ bulmak.

Bu da bizi Holguin’in açıkça ifade ettiği ikinci mesajına götürüyor. İki bölgeli, iki toplumlu federasyon artık her iki taraf için de masada bulunmuyor. Türk tarafı artık iki bölgeli, iki toplumlu federasyon çözümünü tartışmıyor. “…İki bölgeli, iki toplumlu federasyon artık her iki taraf için de ortak bir referans noktası değil. 2021’deki gayri resmi 5+1 konferansından dört yıl sonra, iki tarafın pozisyonları birbirinden çok uzak görünüyor. Bu gerçek dikkate alınmalıdır çünkü bilindiği gibi, tango iki kişiyle yapılır” dedi.

Holguin, sürecin BM kararları çerçevesinde devam ettiğini söylemesine rağmen (ki bunu söylemek zorundaydı), aynı zamanda gerçekleri dile getirerek bize açıkça şunu söyledi: Karşı taraf artık iki bölgeli, iki toplumlu federasyonu istemiyor, “ve ne yapacağınızı görmemiz gerekecek.” Esasen bize bariz olanı söyledi: “evliliği zorlayamazsınız” (bunu tango benzetmesiyle biraz farklı bir şekilde ifade etti).

Yani ne olmuş? Bunu açıklamaya ihtiyaç var mı? İki bölgeli, iki toplumlu federasyon bitti.

Holguin bile iki bölgeli, iki toplumlu federasyonun artık uygulanabilir olduğuna inanmıyorken, neden hala uğraşıyoruz?

Bu köşe yazısı ilk defa 13.07.2025 tarihinde yayımlanmıştır.

Kaynak: HOLGUIN’İN İKİ MESAJI… İKİ BÖLGELİ, İKİ TOPLUMLU FEDERASYONUN SONU