İYİ, KABİLİYETLİ VE DÜRÜST
Dürüst Andreas [Mavroyannis], kabiliyetli Averof [Neofitu] ve iyi Nikos [Hristodulidis]. Olumlu bir değerlendirme bağlamında, Kıbrıslılar, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin önde giden üç başkan adayı için bazı sıfatlar buldular. Tabii, bir de olumsuz bir değerlendirme var, o da insanların bazı konulardaki şüphelerinden kaynaklanıyor.
Kabiliyetli Averof
Kıbrıs’ın tüm yol kenarı reklam panolarının bunu ilan etmesinin ötesinde, Averof bu ülkeyi yönetebilecek kabiliyettedir. Averof temel olan bir şeyi çok iyi anlıyor. O da genel olarak, sağlıklı tavizleriz, yeni ittifaklara yol açtığıdır. Pozisyonların, görüşlerin ve çıkarların sentezi ekonomiyi hareketlendirir ve Averof’a göre iyi bir ekonomi zenginlik yaratır, aynı zamanda devletin sosyal politikalarına katkıda bulunur. Averof, sıradan muhafazakar Kıbrıslı bir siyasetçiden farklıdır. İttifaklar aracılığıyla yeni bakış açıları ediniyor: Kıbrıs sorununa bulunacak bir çözümün devletin gelirlerini iki katından da fazla artıracağına inanıyor. Turizmi üçe katlayacağına, ülkemizi bir “emirliğe” dönüştüreceğine inanıyor çünkü [bir çözüm] Kıbrıs’ın MEB’inde bulunan 18 trilyon ayak küp doğal gazın, hatta Mısır’ın, İsrail’in ve Lübnan’ın MEB’lerindekilerle daha fazlasının değerlendirilmesine olanak verecek. Çözüm olmazsa, bu kaynakların ya başkaları tarafından bedava tüketileceğini ya da orada değerlendirilmeden balıklara kalacağını biliyor.
Peki Averof’u engelleyen ne? Esasen, görevden ayrılmaya hazırlanan fil Nikos Anastasiadis ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluşundan beri en yozlaşmış Cumhurbaşkanı olduğu iddiasının bıraktığı leke. DİSİ [Demokratik Seferberlik partisi] destekçileri tarafından bile sorulan bu soru, makul bir soru: Averof’un Anastasiadis’den ne farkı var? Birçoğu “Anastasiadis’in patlayana kadar yediğini” iddia ediyor. “Averof da seçilirse aynısını yapmayacak mı?” Açıkçası, Averof karşımıza geçip de bir noktada, “devletin parasını tasarruf edeceğim diye bir oligarkın jetini kullanıyorum” diyecek kadar aptal değil. Ancak bir grup Kıbrıslı iş adamı ile olan dostluğundan dolayı herkesin gözlerine aynı şekilde bakamayacağı algısı nedeniyle kaygılı. Herkesin lideri olabilmek için.
Dürüst Mavroyannis
Andreas Mavroyannis dürüst oyuncu unvanını yerel bir maçta değil Avrupa’daki bir maçta kazandı. Kıbrıs’ın Avrupa Birliği başkanlığı döneminde, üye ülkelere fazladan €1’er trilyon dağıtmayı başardığı 2011 yılından beri bu unvanı taşıyor. 6 aylık dönem başkanlığı süresinin sonunda Mavroyannis ve Kıbrıs’a kalan onur nişanı “Kıbrıs’ın dürüst arabulucu” unvanı oldu. Andreas Mavroyannis’in AB’den gördüğü takdir Kıbrıs sorununda da ciddi bir müzakereci olarak kabul görmesine neden olmuştu. Avrupa’ya olan inancı ve Kıbrıs sorununa Avrupalı bir çözüm bulunması konusundaki ısrarı, Komisyonu Kıbrıs müzakereleri sırasında hazır bulunan ve öngörülen çözümün topluluk müktesebatına uygunluğu konusunda yerinde çözüm üreten aktif gözlemciler atamaya ikna etmişti. Kıbrıs sorunundaki dürüstlüğü, eski muhatabı Özdil Nami’nin dediği gibi, güvenirliliğin tam kelime karşılığıdır. Güvenilir biri olarak Kıbrıs sorunu üzerine bir konuşma yaparken, rakibine gol atmaya çalışmazsın. Tüm Kıbrıslılar için bir Kıbrıs inşa etmeye çalışırsın ve her şeyden önce, gelecek nesiller için istikbali olan bir ülke inşa etmeye çalışırsın. Özetle, onu destekleyenler, Andreas Mavroyannis’in dürüstlüğü ve teknokratik yetkinliğinin, Kıbrıs’ın 20 yıllık parti ağırlıklı hükümetlerden sonra ihtiyacı olan şey olduğunu söylüyor. Görevde olduğu süre zarfında 1000 atama yapması gerekecek. Yarısı kendisi kadar dürüst olsa, Kıbrıs önümüzdeki beş yıl içerisinde çok farklı bir ülke olacak. Diğer taraftan, kuşkuları olanlar ise, Dimitris Hristofyas döneminde her şeyi berbat eden AKEL yeniden iktidara gelsin diye neden birileri Andreas Mavroyannis’e oy versin diye soruyorlar. Bu argüman, son yıllarda sadece Kıbrıs’ta değil uluslararası ölçekte seçmenin muhafazakâr merkez sağa kaymasıyla güçlendi. Seçim öncesi söylenen klasik sol halka hizmet sözlerinin mantığı ikna edici değil, zira sözlerin ikna edici olması için ne yapılacağına değinilmiyor. Bundan kastettiğim ekonominin büyümesini garanti etmesi. Dimitris Hristofyas’ın esneklik göstermekten kaçınması ülkemizi pahalı bir anlaşmaya itmişti. Belki de [Kikis] Kazamias’ı ve [Vassos] Shairly’i [Çevrinmenin notu: Hristofias döneminde ekonomiden sorumlu olanlar] veya AB dönem başkanlığını elimizde tuttuğumuz döneminde Mavroyannis’i dinlemiş olsaydı 2012 krizi veya 2013’teki [banka mevduatlarından] kesintiler hiç gerçekleşmeyebilirdi. Halk AKEL’i bundan dolayı affetmedi ama aynı zamanda, yolsuzluk konusunda da aldanmadılar. Başka bir şekilde ifade edecek olursak, AKEL hükümeti döneminde hırsızlardan bahsettiğimizi biliyorlar ve Hristofyas’ın Miltis’e [Çevrinmenin notu: Bir müteahhit olan Miltiadis Neofitu’ya atıfta bulunuluyor] dairesi için para verip vermediğini ve ona ne kadar borcu olduğunu konuşuyorlardı. Bu arada bugün, kuleler, milyonlar değerinde malikâneler, jetler ve milyarlarca kazançtan bahsediyoruz. Mavroyannis bu şüpheleri ortadan kaldırmak için neler yaptı? Ekibini ılımlı ve sosyal liberal siyasiler ve teknokratlarla güçlendirdi. Sofronis Kleridis, Marios Kleridis, Lazaros Lazaru ve [Andreas] Assiotis gibi ekonomistler, ama aynı zamanda [Alexandra] Attalidou ve Efi Xanthou gibi yeşil kalkınma ekolojistleriyle çalışmaya başladı. Açıkçası, dürüst sağcılar, ekonomi açısından, Nikos Anastasiades tarafından yaratılan asalak pasaport ekonomisinden daha güvenilirler ve özel sektörün kar etmesini suç olarak görme mantığını hâlâ destekleyen bazı Solculardan açıkça daha iyiler.
İyi Nikos
Genç, kibar ve sosyal. Herkese gülümser ve Kıbrıslı herhangi bir mezunla yönetimle ilgili gündemini kolaylıkla konuşabilir. Aynı zamanda, ciddi bir işi bulamadıkları veya bulsa bile ev kirası veya kredi borcunu ödemekte zorlanacakları için, hala onunla yaşayan çocuklarını okutmakta zorlanan ve bu yüzden kaderinden yakınan Geroskipou’daki [Yeroşibu] basit aile babasıyla sohbet edebilir. Onun sorunlarını bile çözebileceği konusunda onu ikna edebilir. Medyadaki çeşitli tartışmalarda iyi Nikos’u yakından takip eden herhangi biri, sıradan hayat mücadelesi veren Kıbrıslı ile özdeşleşip onu kendi tarafına çekebildiğini görür. Kendisi de ona 4 kızını okutmak konusunda endişeleri olduğunu söyleyecektir. Eşinin ve kendisinin Laiki Spor Kulübünün yanındaki malikanelerini ödemekte nasıl zorlandıklarını anlatacaktır.
İyi Nikos Hristodulidis’in herkes ve her şey için söyleyecek güzel bir sözü vardır. Hem iki-bölgeli çözümü hem de DİKO’nun [Demokratik Parti] Kıbrıs sorunundaki pozisyonlarını desteklemektedir. Hem doğuştan bir DİSİ destekçisidir, ama aynı zamanda seçilir seçilmez DİSİ’yi dağıtmaya hazırdır. Genellikle, soruları cevaplarken, muhataplarının büyük biriymiş gibi hissetmelerini sağlamayı biliyor: “Sizler biz siyasetçilerden daha iyi biliyorsunuz. Sizleri dinliyor ve sizlerden öğreniyoruz. Halk genel anlamda herhangi birimizden daha iyi biliyor.”
Nikos Hristodulidis gerçek bir ses ve görüntü fantezisidir. Bir video klip olarak, Kıbrıs’ın şimdiye kadar ürettiği en gösterişçi siyasetçidir ve bu da elbette onun bazen çelişkilere düşmesine neden olur. Söylemesi gerekenleri genelleştirilmiş ve büyük ölçüde muğlak ifadelerle söylemek için çoğunlukla beden dilini kullanır: Araştırmalara göre verdiğimiz mesajın % 55’ini sözsüz iletişim (beden dili) oluştururken, sadece %7’sini sözlü iletişim ve %38’ini de sesimizin yüksekliği oluşturuyor. Kısacası, anketlere göre, Bay Hristodoulides esas olarak görme (%83) ve %11 işitme yoluyla değerlendirilmektedir.
Bu ne anlama geliyor? Bu şu demek, örneğin eğer merdivenlerden aşağı yuvarlanırken çok ses çıkaran ışıltılı bir tenekeysen daha fazla insan seni fark eder. Diğer taraftan, eğer merdivenlerin başında durup, Kıbrıs ile ilgili vizyonunu anlatan tutarlı bir konuşma yapmaya başlarsan, tam anlamıyla yok sayılırsın. Belki de yapması gereken tek konuşmayı o yüzden çalmıştı!
Evrensel sorunlar
Ne yazık ki ülkemiz seçim kampanyaları çerçevesinde sunulan sorunlardan daha büyük sorunlarla karşılaşacak. Kıbrıs pasaport sonrası dönemde bizleri çok ileri götürmeyecek bir ekonomi ve büyüme modeliyle yoluna devam ediyor: Sadece zenginler için arazi geliştiren –Forex –Porno sanayisi – Bahis. Eğer bu durum düzeltilmezse çok yakında yeni skandallar, [Demetris] Syllouris-tarzı ‘Tam Destek’ sözleri, yeni ‘Burası Kıbrıs’ tarzı vurgulanan söylemlerle karşıya kalacağız. [Çevirmenin notu: Al Jazeera’nın Kıbrıs’ta pasaport yolsuzluğu hakkındaki gizli soruşturmasına atıfda bulunuluyor] Üç ana aday, ad noctem kemer gevşetmeye ve içeriden bilgi alan bazılarının ceplerinde süper karlar yaratmaya dayanmış ve hala öyle olmaya devam eden geçmişin rüşvet ve mucizelerinden uzak bir ekonomik modeli destekleyebilir mi? Bazıları yapabilir, bazıları yapamaz. Kim seçilirse seçilsin, ne söylerlerse söylesinler veya yapsınlar, bununla yargılanacaklar.
Kaynak: İYİ, KABİLİYETLİ VE DÜRÜSÜT