{"id":17509,"date":"2024-11-17T00:00:53","date_gmt":"2024-11-16T21:00:53","guid":{"rendered":"https:\/\/penna.cydialogue.org\/?p=17509"},"modified":"2024-11-21T12:18:24","modified_gmt":"2024-11-21T09:18:24","slug":"ankara-besli-konferansa-tamam-dedi-ama-masada-ne-diyecek","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/penna.cydialogue.org\/ankara-besli-konferansa-tamam-dedi-ama-masada-ne-diyecek\/?lang=tr","title":{"rendered":"ANKARA BE\u015eL\u0130 KONFERANSA TAMAM DED\u0130 AMA MASADA NE D\u0130YECEK…"},"content":{"rendered":"
\u00a0<\/strong>\u0130\u015fler isteksizce de olsa\u2026 ilerliyor gibi g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor.<\/strong>\u00a0Yava\u015f ve temkinli, ancak K\u0131br\u0131s sorunu s\u00fcrecini ya ‘uyand\u0131racak’ ya da Ankara’n\u0131n pozisyonlar\u0131 nedeniyle yeniden \u00e7\u0131kmaza sokacak geli\u015fmeler olaca\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren, daha do\u011frusu \u00f6ng\u00f6ren \u00e7e\u015fitli alametler var.<\/p>\n Ge\u00e7en g\u00fcn<\/strong>\u00a0BM Genel Sekreteri’nin K\u0131br\u0131s sorununa ili\u015fkin bir Konferans d\u00fczenlenmesi i\u00e7in ilgili t\u00fcm taraflardan ‘onay’ ald\u0131\u011f\u0131 \u00f6\u011frenildi. ‘\u0130lgili taraflar’ derken K\u0131br\u0131s’taki iki taraf\u0131n yan\u0131 s\u0131ra Yunanistan, T\u00fcrkiye ve \u0130ngiltere’den ba\u015fkas\u0131n\u0131 kastetmiyoruz.<\/p>\n Atina’n\u0131n tutumu\u00a0<\/strong>zaten biliniyordu, keza Londra’n\u0131nki de. Muallakta olan, K\u0131br\u0131s sorununun en \u00e7etrefilli konusu, ‘Garantiler ve G\u00fcvenlik’ ba\u015fl\u0131\u011f\u0131n\u0131n, fiilen masaya yat\u0131r\u0131laca\u011f\u0131 bir Konferansa Ankara’n\u0131n ‘evet’ deyip demeyece\u011fiydi.<\/p>\n Hepimizin bildi\u011fi \u00fczere, Ankara daha \u00f6nceki t\u00fcm g\u00f6r\u00fc\u015fmelerde<\/strong>\u00a0Garantilerin kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ile T\u00fcrk Ordusunun geri \u00e7ekilmesi konular\u0131nda kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 korudu, ve herkesin hat\u0131rlayaca\u011f\u0131 \u00fczere, T\u00fcrkiye’nin t\u00fcm meseleye yakla\u015f\u0131m\u0131, d\u00f6nemin T\u00fcrk D\u0131\u015fi\u015fleri Bakan\u0131n\u0131n Crans-Montana’da K\u0131br\u0131sl\u0131 Rumlar\u0131n Garantilerin kald\u0131r\u0131laca\u011f\u0131 ve T\u00fcrk Ordusunun geri \u00e7ekilece\u011fine dair ‘hayal kurmaya devam edebilecekleri’ y\u00f6n\u00fcndeki a\u00e7\u0131klamas\u0131na kadar geriye g\u00f6t\u00fcr\u00fclebilir.<\/p>\n Dolay\u0131s\u0131yla gri alan \u015fudur:<\/strong>\u00a0Ankara, \u00fczerinde kararl\u0131l\u0131kla durdu\u011fu ve hala da durmakta oldu\u011fu bu konuda yeniden pozisyon almas\u0131 beklenen bir Konferans\u0131 nas\u0131l ve neden kabul etti?<\/em>\u00a0Ba\u015fka bir deyi\u015fle, bu b\u00fcy\u00fck s\u0131nava girmeyi neden kabul etti? \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle bir Konferans Ankara’n\u0131n kendisi i\u00e7in de bir s\u0131navd\u0131r.<\/em><\/p>\n Bu iki anlama gelebilir:<\/strong><\/p>\n Birincisi<\/strong>, Ankara Konferansa kendi pozisyonunda, yani garantilerin kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ile T\u00fcrk askerlerinin K\u0131br\u0131s’tan \u00e7ekilmesini kabul etmedi\u011fi pozisyonunda \u0131srar etmek i\u00e7in gidecek, ya da\u2026<\/p>\n \u0130kincisi<\/strong>, Ankara Konferansa gidecek ve garantilerin kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ve ordunun geri \u00e7ekilmesi konusunu ba\u015fka bir \u015feyle ‘takas etmeye’ haz\u0131r g\u00f6r\u00fcnecek. G\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe g\u00f6re ‘E\u015fit Egemenlik’ (yeniden) talep edecek.<\/p>\n \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc bir senaryo<\/strong>\u00a0ise Ankara’n\u0131n Garantilerin kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ile ordunun geri \u00e7ekilmesini ciddi ve \u00f6zel bir takas olmaks\u0131z\u0131n kabul etmesi olabilir ki bu da bir olas\u0131l\u0131k anlam\u0131nda mevcut olsa da siyasi realitede ger\u00e7ekle\u015fmesi pek olas\u0131 g\u00f6r\u00fcnm\u00fcyor.<\/p>\n Ancak ‘en olas\u0131’ iki ihtimalden hangisi do\u011fru olursa olsun,<\/strong>\u00a0eylem s\u00fcreci epey zorlu olacak gibi g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor. Bir yandan, T\u00fcrk garantilerinin devam etti\u011fi bir \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcn K\u0131br\u0131s Rum taraf\u0131nca kabul edilemeyece\u011fi a\u00e7\u0131kt\u0131r. \u00d6te yandan, hi\u00e7bir Cumhurba\u015fkan\u0131 Konfederasyon ve \u00f6rt\u00fcl\u00fc iki devletli \u00e7\u00f6z\u00fcm anlam\u0131na gelen ‘e\u015fit egemenli\u011fi’ kabul etmeyecektir.<\/p>\n \u00a0<\/strong>Tek olumlu \u015fey – ne kadar a\u011f\u0131rl\u0131k ta\u015f\u0131rsa ta\u015f\u0131s\u0131n\u00a0<\/strong>– G\u00fcvenlik Konseyi’nin be\u015f daimi \u00fcyesinin de iki devletli bir \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcn s\u00f6z konusu olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131k\u00e7a belirtmi\u015f olmas\u0131d\u0131r. Genel Sekreter de 15 Ekim’deki gayr\u0131 resmi yemekte Ersin Tatar’a ayn\u0131 a\u00e7\u0131kl\u0131kta konu\u015ftu. Ancak Hakan Fidan 8 Kas\u0131m’da Atina’da Yunan mevkida\u015f\u0131 ile yapt\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015fmenin sonunda yapt\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131klamada ‘adadaki ger\u00e7eklerden’ bahsetti ve ‘adada federasyon \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcn\u00fcn ger\u00e7ekle\u015femeyece\u011finin a\u00e7\u0131k oldu\u011funu’ s\u00f6yledi.<\/p>\n Bu da Ankara’n\u0131n – en az\u0131ndan kamuoyu \u00f6n\u00fcnde<\/strong>\u00a0– iki devletli bir \u00e7\u00f6z\u00fcmde ya da daha sonra – ilk zorluk ve\/veya f\u0131rsatta – ayr\u0131lmaya ve iki devlet kurulmas\u0131na izin verecek bir Konfederasyon \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcnde \u0131srarc\u0131 oldu\u011funu ortaya koymaktad\u0131r<\/strong>.<\/p>\n \u00a0<\/strong>Daha \u00f6nce de bahsettik, ancak tekrar edelim ki\u00a0Federasyon ile Konfederasyon aras\u0131ndaki temel fark \u00fc\u00e7 hususa ili\u015fkindir:<\/strong>\u00a01\/\u00a0<\/strong>Konfederasyonda Topluluklara \/ Eyaletlere \/ Kantonlara \/ Devletlere ayr\u0131lma hakk\u0131 tan\u0131n\u0131r (b\u00f6ylece kurucu taraflar\u0131n E\u015fit Egemenli\u011fi tan\u0131n\u0131r);\u00a02\/<\/strong>\u00a0Topluluklara \/ Eyaletlere \/ Kantonlara \/ Devletlere Merkezi Devletten ba\u011f\u0131ms\u0131z olarak savunma eylemleri ve\/veya di\u011fer Devletlerle ili\u015fkiler geli\u015ftirme hakk\u0131 verilir;\u00a03\/\u00a0<\/strong>Topluluklara \/ Eyaletlere \/ Kantonlara \/ Devletlere Merkezi Devletten ba\u011f\u0131ms\u0131z olarak di\u011fer Devletlerle diplomatik ili\u015fkiler geli\u015ftirme hakk\u0131 verilir. Yukar\u0131daki \u00fc\u00e7 maddeden hangisi bir \u00e7\u00f6z\u00fcmde mevcutsa, o \u00e7\u00f6z\u00fcm Federasyon olarak adland\u0131r\u0131lamaz.<\/p>\n Sonu\u00e7 olarak, Be\u015f Tarafl\u0131 Konferans<\/strong>\u00a0ya K\u0131br\u0131s sorununda yeni bir rota ve \u00e7aban\u0131n ba\u015flang\u0131\u00e7 noktas\u0131 olacak ya da yeniden bir \u00e7\u0131kmaz\u0131 teyit edecektir. \u00c7\u00fcnk\u00fc burada iki kilit konu belirlenecek; birincisi Ankara’n\u0131n Garantilerin kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ve ordunun geri \u00e7ekilmesini kabul edip etmeyece\u011fi, ikincisi ise Ankara’n\u0131n ‘e\u015fit egemenlik’, yani \u00f6rt\u00fcl\u00fc iki devletli \u00e7\u00f6z\u00fcmde \u0131srar edip etmeyece\u011fi…<\/p>\n