ENGLISH (ΑΓΓΛΙΚΑ) TÜRKÇE (ΤΟΥΡΚΙΚΑ)
Όταν σκέφτομαι το προσφυγικό (παρόλο που είμαι και η ίδια πρόσφυγας, παιδί των καταυλισμών και των συνοικισμών μέχρι τα 19 που «απόδρασα» από τη μοίρα) σκέφτομαι την θεία μου. Στα μάτια μου ήταν πάντοτε μεγάλη, αλλά όταν πέθανε στα 65, σκέφτηκα λίγο τη ζωή της πηγαίνοντας προς τα πίσω. Όταν έφυγε από το χωριό της, από τον τόπο της, δεν ήταν ούτε 30. Πολύ πιο νέα από ότι ήμουν εγώ τη συγκεκριμένη στιγμή.
Το σπίτι της μόλις λίγο πριν το ‘74 είχε κτιστεί. Και βρέθηκε να ζει σε μια πολυκατοικία ενός προσφυγικού οικισμού μαζί με ανθρώπους που είχαν την ίδια τύχη, αλλά άγνωστοι μεταξύ τους. Αυτή στον τρίτο όροφο, προσπαθώντας να αναπληρώσει τον κήπο, που της έλειπε, με 3-4 γλάστρες και ενίοτε με κανένα πουλάκι σε κλουβί ως υπόμνηση των ζώων που είχε στο χωριό.
Η ζωή της σαν να είχε μπει στο pause περιμένοντας την επιστροφή. Τα χρόνια περνούσαν, η πολυκατοικία γερνούσε, η ανάβαση στον 3ο όροφο γινόταν όλο και πιο δύσκολη. Κι ύστερα ήρθε ο καρκίνος. Η πολυκατοικία γκρεμίστηκε, μεταστεγάστηκε προσωρινά με τον σύζυγο της σε ένα ενοικιαζόμενο σπίτι μέχρι να κτιστεί ξανά η πολυκατοικία. Κι έκανε αίτημα να της δώσουν σπίτι κάτω στη γη, αφού η υγεία της δεν της επέτρεπε να ανεβοκατεβαίνει στον 3ο. Κανείς δεν ασχολήθηκε. Τα σπίτια στη γη είναι και ήταν περιζήτητα. Δεν είναι για ηλικιωμένους, καρκινοπαθείς ή υπέρβαρους, αλλά για «δικούς μας». Η καινοτομία ήταν ο ανελκυστήρας, ο οποίος όμως ήταν μόνιμα εκτός λειτουργίας. Το προσφυγικό διαμέρισμα έγινε πλέον κελί, κλεισμένη στο σπίτι, με καινούριους γείτονες, χωρίς διάθεση όμως πια για νέες γνωριμίες. Και στα 65 πέθανε έχοντας ζήσει κάπου 35 χρόνια σε ένα προσφυγικό οικισμό συντηρώντας το αίσθημα της προσωρινότητας.
Η ζωή της δεν διαφέρει από πολλών άλλων προσφύγων που ζουν ακόμα στους συνοικισμούς με τα γερασμένα κτίρια. Στην αντίληψη πολλών δεν υφίσταται προσφυγικό πρόβλημα, μισό αιώνα μετά. Χιλιάδες άνθρωποι όμως ζουν ακόμα σε άθλιους συνοικισμούς νοσταλγώντας τα σπίτια τους, αν και δεν μιλάνε πια πολύ για αυτά.
Κι η κυβέρνηση θα κτίσει εκ νέου πολυκατοικίες σε συνοικισμούς εις αναπλήρωση όσων κρίθηκαν επικίνδυνες. Μήπως είναι καιρός να σκεφτούμε άλλο μοντέλο στέγασης των προσφύγων του ’74 και των απογόνων τους; Μήπως είναι καιρός να ενσωματωθούν στον ευρύτερο οικιστικό ιστό, μακριά από προσφυγικούς οικισμούς που μοιραία μετατρέπονται σε γκέτο; Μήπως αρκετά τιμωρήθηκαν οι πρόσφυγες και τους αξίζει κάτι καλύτερο;
