ENGLISH (ΑΓΓΛΙΚΑ) TÜRKÇE (ΤΟΥΡΚΙΚΑ)
Στη νέα εποχή το Κυπριακό στην καλύτερη μετατρέπεται σ’ ένα ζήτημα που δεν αφορά κανέναν και στη χειρότερη σ’ ένα ενοχλητικό πρόβλημα που θα πρέπει να κλείσει με οποιονδήποτε τρόπο
«Όταν ένας παλιάτσος μετακομίζει στο παλάτι δεν γίνεται βασιλιάς. Το παλάτι γίνεται τσίρκο»
Το bulling των Trump και Vance σε ζωντανή μετάδοση εναντίον ενός ηγέτη του οποίου η χώρα εδώ και τρία χρόνια δέχεται επίθεση, στο όνομα μάλιστα της ειρήνης, δεν αποτέλεσε απλά μια πολύ άβολη στιγμή. Ήταν το βίαιο κλείσιμο μιας εποχής όπως την ξέραμε και η έναρξη μιας νέας που ως κύριο χαρακτηριστικό της έχει τον πολιτικό χουλιγκανισμό. Όπου την εξουσία έχουν πάρει πολιτικοί οι οποίοι, αποστασιοποιημένοι από την ηθική και την πολιτική ορθότητα, αντιλαμβάνονται το διεθνές δίκαιο ως ένα αχρείαστο βάρος και τις φίλες χώρες ως επιλογές στη μακρά λίστα των εν δυνάμει θυμάτων.
Το προηγούμενο διάστημα κάποιες τοποθετήσεις επιβεβαίωσαν το πόσο αδύναμο ήταν το πολιτικό δυναμικό της χώρας να αντιληφθεί το μέγεθος των αλλαγών που επέφερε η εκλογή Τραμπ. Πρώτα ο υπουργός Άμυνας στην εκπομπή «Πολιτικά Αλλιώς» εξέφραζε τη βεβαιότητα ότι η εξωτερική πολιτική της Αμερικής δεν αλλάζει αναλόγως Προέδρου. Λίγες μέρες αργότερα ο Αβέρωφ Νεοφύτου, από την Αμερική, περιέγραφε την εικόνα μιας χώρας που αλλάζει προς το καλύτερο: «Η σερβιτόρα περιμένει να δει μείωση της φορολογίας της αφού δεν θα φορολογούνται πλέον τα φιλοδωρήματα, ενώ ο επιχειρηματίας βλέπει το μαγαζί του γεμάτο και τους πελάτες του να ξοδεύουν περισσότερα. Η θεαματική αλλαγή στις ΗΠΑ είναι ότι η πολιτική επέστρεψε στην καθημερινότητα των ανθρώπων», έγραφε. Και εξέφραζε την ελπίδα η Ευρώπη να ακολουθήσει το παράδειγμα της Αμερικής και να φτιάξουμε το δικό μας MEGA (Make Europe Great Again). Δείχνοντας ανίκανοι να αντιληφθούν σε πόσο δύσκολη θέση βρίσκεται η Κύπρος σήμερα.
Αρχικά η συζήτηση επικεντρώθηκε στη νέα ηθική στην πολιτική. Μια ακόμα υπερδύναμη έβαζε στο περιθώριο τις αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε ο κόσμος τις τελευταίες δεκαετίες και συμπεριφερόταν ως μια μοντέρνα δικτατορία. Δοκιμάζοντας τα όρια του Συντάγματος, κυνηγώντας τους πολιτικούς αντιπάλους, προχωρώντας αυθαίρετα σε απολύσεις και διορίζοντας σε θέσεις-κλειδιά φίλους οι οποίοι καμιά σχέση δεν είχαν με τις θέσεις που κλήθηκαν να υπηρετήσουν, πολλοί εκ των οποίων με ξεκάθαρη σύγκρουση συμφέροντος. Την ίδια στιγμή έμπαινε σε μια διαδικασία αναθεώρησης των διεθνών σχέσεων και της οικονομίας βάζοντας δασμούς ακόμα και στους στενότερους οικονομικούς συμμάχους και μετατρέποντας την εξωτερική πολιτική σε business.
Μόνο που αυτό, πέρα από ένα επικίνδυνο ιδεολογικό υπόβαθρο, πρακτικά δημιούργησε κι ένα απόλυτα επικίνδυνο πολιτικό προηγούμενο. Ο τρόπος που λειτούργησε ο Τραμπ στο Ουκρανικό δείχνει και τον τρόπο με τον οποίο αφήνονται στο περιθώριο πλέον τα οποιαδήποτε προσχήματα. Με τη διεκδίκηση αναθεώρησης των συνόρων, το τέλος της αναζήτησης του middle ground, την περιθωριοποίηση του ηθικού και δίκαιου και την ανάδειξη της δύναμης ως του κύριου, αν όχι μόνου, χαρακτηριστικού της εξωτερικής πολιτικής. Η αρχή ότι η εδαφική ακεραιότητα των κρατών είναι απόλυτα σεβαστή, που έφερε τη δυναμική και ενιαία αντίδραση της Δύσης στην εισβολή της Ρωσίας, με τη μεγαλύτερη ευκολία εγκαταλείπεται. Σε αυτό το πλαίσιο το Κυπριακό στην καλύτερη μετατρέπεται σ’ ένα ζήτημα που δεν αφορά κανέναν και στη χειρότερη, εφόσον ο Τραμπ αποφασίσει ότι χρειάζεται μια δύναμη όπως η Τουρκία δίπλα του, σ’ ένα ενοχλητικό πρόβλημα που θα πρέπει να κλείσει με οποιονδήποτε τρόπο. Αν είναι έτοιμος με τέτοιο τρόπο να διαχειριστεί ένα τόσο σημαντικό για την Ευρώπη ζήτημα όπως το Ουκρανικό, γιατί να έχει οποιονδήποτε ενδοιασμό με παρόμοιο τρόπο να διαχειριστεί και το Κυπριακό, όπου το διακύβευμα είναι πολύ μικρότερο; Αν είναι έτοιμος να διακόψει αμέσως την παροχή οποιασδήποτε βοήθειας στην Ουκρανία για να την αναγκάσει να συνθηκολογήσει αμέσως, αποδεχόμενη τα τετελεσμένα, τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι με την ίδια ευκολία δεν θα οδηγήσει και την Κύπρο σε παρόμοια συνθηκολόγηση; Πως με τον ίδιο τρόπο δεν θα μας υποδειχθεί ότι ρεαλιστικά θα πρέπει να δεχθούμε ότι εδάφη που χάθηκαν δεν μπορεί να επιστραφούν και ότι η λύση του Κυπριακού θα είναι αποτέλεσμα μιας συμφωνίας μεταξύ Αμερικής και Τουρκίας, την οποία η Κύπρος θα κληθεί απλά να αποδεχθεί;
Η Κύπρος υπό τον Νίκο Χριστοδουλίδη επικέντρωσε όλες τις διπλωματικές της ενέργειες, ίσως όχι άδικα, στην προσπάθεια σύσφιγξης των σχέσεων με τη Δύση. Σε αυτό το πλαίσιο άφησε στο πλάι πολλές φορές το διεθνές δίκαιο, συντασσόμενη ξεκάθαρα με το Ισραήλ (ακόμα κι όταν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες πίεζαν για κατάπαυση του πυρός) και ταυτίζοντας τον δυτικό προσανατολισμό με την Αμερική. Αυτή τη στιγμή έχει ενώπιόν της δύο δυτικούς πόλους, οι οποίοι πολύ πιθανόν να βρεθούν σύντομα και σε αντίθετα στρατόπεδα. Ο τρόπος που θα ακροβατήσει θα είναι και δύσκολος αλλά και καθοριστικός. Δεν παίρνει την Κύπρο να τα βάλει με την Αμερική, την ίδια όμως στιγμή δεν την παίρνει ούτε να συνταχθεί με τους χούλιγκαν. Επειδή το μόνο που έχει να προτάξει είναι το δίκαιο. Το οποίο σήμερα δεν εκφράζουν ούτε η Αμερική ούτε το Ισραήλ. Κυρίως όμως τη σοβαρότητα. Οι εποχές δεν προσφέρονται για εξωτερική πολιτική εσωτερικής κατανάλωσης. Διαρροές του στυλ ο Πόεδρος συναντήθηκε με στενό συνεργάτη του Τραμπ δεν θα μπορέσουν να κρύψουν τις όποιες εξελίξεις που σε αυτό το περιβάλλον μπορούν να είναι και καταιγιστικές. Όπως δεν προσφέρονται για διαμαρτυρίες για τον ρόλο της Τουρκίας στο Ουκρανικό. Τα διλήμματα μπορεί να μοιάζουν μεγάλα, οι επιλογές όμως θα έπρεπε να είναι προφανείς.
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στις 09.03.2025
