ENGLISH (ΑΓΓΛΙΚΑ) TÜRKÇE (ΤΟΥΡΚΙΚΑ)
Το 2017, αφότου τέλεψαν στα ελβετικά σαλόνια οι μάχες μας οι φοβερές για την κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων, την ημέρα που γιορτάζαμε τα γενέθλια της ίδρυσης του δικοινοτικού μας κράτους κατέφθασαν απευθείας από την Ελλάδα δύο μαχητικά αεροπλάνα. Σαν ένα ωραιότατο ζευγάρι τσαρούχια, προφανώς για να ολοκληρωνόταν, ενόψει των εκλογών του 2018 η φουστανελοφόρα προεκλογική αμφίεση του Νίκου Αναστασιάδη.
Είχε ήδη υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό τη ρητορική των Σπύρου Κυπριανού και Τάσσου Παπαδόπουλου και, μάλιστα, με ανερυθρίαστο θράσος είχε αρχίσει να κουνά το δάκτυλο στους οπαδούς…. «της όποιας λύσης», όπως είχε κάποια στιγμή χαρακτηριστικά. Επειδή αυτός – κοτζάμ πολιτικός ολκής και πατρόνα περιωπής- είχε ανακαλύψει αίφνης ότι… στην Παραβολή των Δέκα Παρθένων συγκαταλεγόταν στις πέντε μωρές που ξέμειναν από λάδι! Και ανέβλεψε, ο δυστυχής, στα 71 του, εκείνα που οι άλλοι «έβλεπαν» δεκαετίες πριν από αυτόν.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το πέρασμα των ελληνικών μαχητικών πάνω από την παρέλαση, πέτυχε τον στόχο του προεδρικού λόφου: την ευκαιριακή συγκίνηση του φιλοθεάμονος κοινού. Ακόμα και ο Χάρης Γεωργιάδης, της περίφημης δήλωσης «υπάρχουν κάποιοι πολιτισμικοί δεσμοί, αυτό είναι όλο», είχε νιώσει το ρίγος της εθνικής ανάτασης στη ραχοκοκαλιά του και δεν κρατήθηκε: «Ελληνικά F-16 πάνω από Λευκωσία τιμώντας ανεξαρτησία και όλους όσους αγωνίστηκαν για να έχουμε ένα ευρωπαϊκό κράτος», έγραψε στο Twitter του. Ο ίδιος δε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που τις προηγούμενες μέρες είχε διατρανώσει στα πέρατα της οικουμένης ότι «δεν νοείται ευρωπαϊκό κράτος να έχει εγγυήσεις από άλλα κράτη», με το που είδε τα δύο μαχητικά της μάνας εγγυήτριας δύναμης να υπερίπτανται του κυπριακού ουρανού, ίσα που κρατήθηκε να μην αναφωνήσει «εν τούτω νίκα», όπως ο Μέγας Κωνσταντίνος το βράδυ πριν από την κρισιμότερη μάχη της ζωής του. Και αυτός μάχη προετοιμαζόταν να δώσει και έπρεπε, βλέπετε, να γίνουν τα δέοντα ώστε η απανταχού δεξιά –από τα Κοκκινοχώρια και το Μάμμαρι, μέχρι την αστική Λευκωσία και την Λεμεσό που πετά- να πειστεί ότι ο πρόεδρος στεκόταν στον πούντο του: «Την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω»!
Αντί θριαμβολογιών, λοιπόν, (του αρκούσε άλλωστε που το μήνυμα διαβάστηκε) περιορίστηκε να πει πως… «η Κύπρος μάς χωρά όλους».
Ήταν ένα βαρυσήμαντο μήνυμα που ήθελε, είπε, να στείλει στους «συμπατριώτες μας τους Τουρκοκύπριους». Τους οποίους, λίγες μέρες προηγουμένως, είχε καλέσει να αποφασίσουν «εάν επιθυμούν να ζήσουν σε ένα σύγχρονο κράτος ή να μετατραπούν σε κομμάτι της Τουρκίας». Και προφανώς, διά της έλευσης των ελληνικών μαχητικών, πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια (ο ίδιος ενώ κυβερνούσε από το 2013, μόλις το 2017, παραμονές των εκλογών, έκρινε σκόπιμο να τα φέρει, καταλαβαίνετε!) ήταν για να τους πείσει ότι εργάζεται μετά κόπου και μόχθου πολλού προς αυτή την κατεύθυνση, να καθησυχάσει τους (υπαρκτούς ή ανεδαφικούς, δεν έχει σημασία) φόβους τους και να τους παροτρύνει στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
Τα προεκλογικά «τσαρούχια» του Αναστασιάδη τα θυμάμαι κάθε φορά που οι Τουρκοκύπριοι, ναρκωμένοι κι αυτοί από τον χρόνο και άλλα πολλά, θαρρείς και ξυπνούν από χειμερία νάρκη, αναθαρρεύουν, ανασκουμπώνονται και κατεβαίνουν μαζικά στους δρόμους, ενάντια στις βουλές της «μαμάς πατρίδας». Το 2020, το 2022, το 2025…
Και δεν είναι μόνο τα τσαρούχια του Αναστασιάδη που θυμάμαι. Θυμάμαι και μια άλλη ιστορία, πολύ πιο μακρινή, από τον Μάρτη του 2000, τρία χρόνια πριν ανοίξουν τα οδοφράγματα. Όταν μαζί με την «Ελευθεροτυπία» των Αθηνών και το περιοδικό της, το «Ε», πραγματοποιήσαμε μια 4ήμερη «αποστολή» στα κατεχόμενα. Από το ρεπορτάζ μου, εκείνης της εποχής, αντιγράφω εδώ μια συζήτηση που είχα την τελευταία μέρα με τον, μακαρίτη πια, Σεμπαχετίν, «ειδικό επί των ελληνικών υποθέσεων» τότε, που μας συνόδευε. Η οποία έχει, πιστεύω, τη σημασία της δεδομένου ότι τότε, το 2000, ήμασταν… μόλις (!) 26 χρόνια μετά την εισβολή. «…Συνεχίζουμε να συζητούμε έντονα με τον Σεμπαχετίν. Του λέω τι αποκόμισα τις τέσσερις αυτές μέρες. Πως η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων έχει διαφορετική άποψη από εκείνη που ο ίδιος εκφράζει και το καθεστώς του πρεσβεύει. Πως ακόμη κι αυτοί που δεν θέλουν να ζήσουμε ξανά μαζί, παραδέχονται ότι πριν από το ’63, περνούσαν καλύτερα απ’ ό,τι τώρα. Του λέω ότι οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι που συνάντησα, και κυρίως οι νέοι, δεν αισθάνονται άνετα κάτω από την “ομπρέλα” της Τουρκίας και ούτε θέλουν να αποτελούν επαρχία της. Ότι το δίλημμα τους είναι μεγάλο: από τη μια η Τουρκία στο σβέρκο τους, από την άλλη ο αφανισμός ή ο κίνδυνος εξαγορασμού από τους Ελληνοκύπριους. Του λέω ακόμα πως οι περισσότεροι δεν τα πάνε καλά με τους “καρασακάλ”, τους μαυρογένηδες που ήρθαν κουβαλητοί από την Τουρκία. Πως αισθάνονται ασφυκτικό κλοιό, ανελευθερία να εκφραστούν, απομόνωση. Απλώς, δεν μπορούν να το εκφράσουν. Την ατάκα “ρε, μεν γράψεις όνομα, κόβκουν κκελέ ποδά”, την άκουσα πολλές φορές στα κατεχόμενα μιλώντας με Τουρκοκύπριους…».
Τα «26 χρόνια μετά την εισβολή», έγιναν αισίως 51! Τις συνθήκες που επικρατούν στην Τουρκία και κατ’ επέκταση στα κατεχόμενα με τις 40 χιλιάδες στρατού, την παντοκρατορική «τουρκική πρεσβεία» και τους «συστημικούς» Τουρκοκύπριους που έγιναν βασιλικότεροι του βασιλέως, είτε επειδή λυμαίνονται τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων είτε επειδή απόκτησαν εξουσία, τα γνωρίζουμε πολύ καλά. Το να σε βαφτίσουν «εχθρό του καθεστώτος», να σε τυλίξουν σε μια κόλλα χαρτί και να ζήσεις το δικό σου «Εξπρές του Μεσονυχτίου», χωρίς το ευτυχές τέλος της ταινίας, είναι το πιο εύκολο.
Συνεπώς, το γεγονός ότι ακόμα αντιδρούν κάποιοι, που κατά καιρούς νιώθουν να πνίγονται, τη θηλιά να σφίγγει, το γεγονός ότι ακόμα κάποιοι τολμούν να αρθρώσουν φωνή αντίστασης, άλλοι πιο τολμηρά κι άλλοι δειλά και με πολλή προσοχή, εμένα με αφήνει έκπληκτο. Λογικά, θα έπρεπε να είχαν ήδη καταπνιγεί. Κι όμως, υπάρχουν. Ανά τακτά διαστήματα βρίσκουν την ευκαιρία, ξεμυτούν και ανοίγουν το στόμα τους. Όπως έγινε το 2020, το 2022, όπως συμβαίνει τώρα, όπως έγινε και μετά τις επιθέσεις που προκάλεσε ο Ερντογάν στην «Αφρίκα» του Σενέρ Λεβέντ. Τότε που πέντε χιλιάδες κόσμου βγήκαν στους δρόμους. Φωνάζοντας όπως και τώρα, για την αποτίναξη του βαρύ πέπλου που η Τουρκία απλώνει από πάνω τους…
Αναλογίζομαι τα λάθη του παρελθόντος. Τότε που η διορατικότητά μας, ηγεσίας και λαού, μάς οδηγούσε να ρίχνουμε μπόλικο νερό στον μύλο της Τουρκίας. Οι Χρήσιμοι ηλίθιοι της ιστορίας. Τότε που τα γεράκια της κυβέρνησης Μακαρίου θεωρούσαν κατασπατάληση χρημάτων την κατασκευή ενός δρόμου που οδηγούσε σε τουρκοκυπριακό χωριό ή την απόκτηση βρύσης στο Πιλέρι και την Καμπύλη της Κερύνειας. Αναλογίζομαι και τη σημερινή μας στάση, η οποία είναι στάση χρόνων πολλών. Που μηδενίζουμε από την άνεση του καναπέ μας κάθε αντίδρασή τους, που μετά από 60 χρόνια διαχωρισμού, μετερχόμαστε πρώτου επιπέδου επιχειρήματα για να υποτιμήσουμε τη φωνή και τους στόχους τους, που παραβλέπουμε όσα λέμε και πράττουμε εμείς στο μεσοδιάστημα, τον τρόπο που ηχούν στ’ αυτιά τους. Που απαιτούμε να σκέφτονται ελληνοκυπριακά και να… παραδοθούν στις αγκάλες μας, ενώ δεν τους κάναμε ποτέ -τους απλούς Τουρκοκύπριους εννοώ, κι όχι στους πολιτικούς τους- να νιώσουν ότι τους θεωρούμε ένα μαζί μας, που δεν τους κάναμε ποτέ να μην αισθάνονται ότι τους θεωρούμε εξίσου εχθρούς μας, όπως η Τουρκία, που ποτέ δεν ενισχύσαμε τη φωνή τους, ώστε να έρθει να βρει τη δική μας, δεν τους ωθήσαμε ούτε τους πείσαμε να ξεπεράσουν τις ανησυχίες τους, να γίνουν σύμμαχοί μας απέναντι στη Τουρκία. Ούτε καν τότε, το 2000, που κατέβαιναν στα μεγάλα τους συλλαλητήρια κρατώντας στα χέρια και ανεμίζοντας με τις σημαίες της Κυπριακής Δημοκρατίας…
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στις 13.04.2025
Πηγή: ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ
