ΟΥΤΕ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ

Πριν μια εικοσαετία εκδόθηκε ένα βιβλίο με τίτλο «Ούτε το όνομα μου». Η συγγραφέας, Thea Halo, κατέγραψε την ιστορία της μητέρας της, η οποία σε ηλικία 10 ετών, ξεριζώθηκε από τα ελληνικά χωριά του Πόντου, έχασε ένα – ένα τα μέλη της οικογένειάς της στις πορείες θανάτου στην Ανατολία, ενώ η ίδια σώθηκε χάρη σε μια οικογένεια Αρμενίων στο Ντιγιαρμπακίρ, αφού ήδη είχε περάσει τα πάνδεινα. Σε ηλικία 15 ετών, παντρεύτηκε με προξενιό έναν 45χρόνο Ασσύριο μετανάστη στην Αμερική όπου έζησε μέχρι το 2014 όταν πέθανε σε ηλικία 105 χρόνων, έχοντας αποκτήσει 10 παιδιά. Για να καταφέρει να επιβιώσει άλλαξε (της άλλαξαν) το ποντιακό όνομα της. Η Ευθυμία (Θύμια) Βαρυτιμίδου έγινε Σάνο Χάλο. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε και τον τίτλο του βιβλίου κι ενώ στα όσα συγκλονιστικά συνέβησαν και περιγράφονται με έξοχο τρόπο, μοιάζει ένα ασήμαντο γεγονός, αποτέλεσε κομβικό σημείο στη ζωή της: Η αναζήτηση της ταυτότητάς της την οποία είχε χάσει στην προσπάθεια της να επιβιώσει. Από που ερχόταν, ποιες είναι οι ρίζες της, η καταγωγή της, η ιστορία της φυλής της, η γλώσσα της, το όνομα της…

Η Zhina, ένα κορίτσι κουρδικής καταγωγής, έγινε Mahsa, για να επιβιώσει στο Ιράν χωρίς να προβάλλεται μέσω του ονόματος της η καταγωγή της. Παρ’ όλα αυτά δεν επιβίωσε. Δολοφονήθηκε από τις Αρχές της χώρας που έβαλαν ομάδες εγκληματιών να φρουρούν τα ήθη.

Δυο ιστορίες που εξελίσσονται με έναν αιώνα διαφορά. Στον αγώνα για την επιβίωση όμως, δεν άλλαξαν πολλά. Οι άνθρωποι αναγκάζονται να συγκαλύψουν την ταυτότητα τους, να κρύψουν το θρήσκευμα τους, να αλλάξουν ακόμα και το όνομα τους. Κάτω από απολυταρχικά καθεστώτα, αλλά ακόμα και κάτω από ομαλές συνθήκες, άνθρωποι υιοθετούν ονόματα ή δέχονται να τους φωνάζουν με άλλα ονόματα από τα δικά τους, για να επιβιώσουν. Καθαρίζοντας τα σπίτια του δυτικού κόσμου, καλλιεργώντας τα χωράφια, φροντίζοντας τις φάρμες, βγάζοντας βάρδιες στα μετόπισθεν των φούρνων και των εστιατορίων, καταμετρώντας το εμπόρευμα αθέατοι σε αποθήκες, κτίζοντας πύργους… Πριν δεκαετίες ήταν ο Χρήστος, ο Νίκος, η Μαρούλα που έγιναν Κρις, Νικ, Μαίρη για να περνούν απαρατήρητοι και να διευκολύνουν τους άλλους. Τώρα είναι οι Ασιάτες κι οι Αφρικανοί που είναι στη δούλεψη του Κρις και του Νικ και απαντούν σε ονόματα που δεν έχουν καμία σχέση με τα δικά τους. Αλλά, σημασία έχει η επιβίωση. Η οποία δεν είναι πάντα εγγυημένη. Αλλά κι αν επιτευχθεί εξαφανίζει ένα βασικό στοιχείο της ταυτότητας. Έτσι κι αλλιώς όμως, στις μέρες μας, δεν θεωρούμε την ταυτότητα σημαντική.

Πηγή: ΟΥΤΕ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ