ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA)
“Son 50 yılda Kıbrıs’ta yeni bir gerçeklik yaratıldı. Kendi kendilerini yönetirken ayrı yaşayan iki ayrı toplum ve taraf vardır. Bu gerçeklik artık hukuki bir statü kazanmalı ve Kıbrıs iki devletli bir çözümle yoluna devam etmelidir” (Hakan Fidan 9/1/2025)
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 8 ve 9 Ocak tarihlerinde işgal altındaki bölgelere iki günlük bir ziyaret gerçekleştirdi. Türkiye Dışişleri Bakanı ile yapılan toplantı, Hristodulidis ve Tatar arasındaki ikili görüşmeden (20/1/25) sadece on gün önce ve Kıbrıs sorununa ilişkin çok taraflı konferanstan (eğer gerçekleşirse Mart ayında deniliyor) birkaç hafta önce gerçekleşti.
Hakan Fidan, Kıbrıs sorununa yönelik Türk söylemi ve politikası konusunda bir kez daha ‘kararlı’ bir duruş sergiledi. Ankara’nın son beş yıldır resmi olarak ‘iki devletli çözüm’ lehine ifade ettiği değişmez pozisyonu konusunda ‘kararlı’. Gerçekten de Türk siyasetçi bizleri de—Kıbrıslı Rumlar ve siyasetçiler—kararlarımızda cesur olmaya ve iki devletli çözümü kabul etmeye çağırdı, zira kendisinin de ifade ettiği gibi adanın daha fazla kalkınmasının tek yolu budur.
“Son 50 yılda Kıbrıs’ta yeni bir gerçeklik yaratılmıştır. Kendi kendilerini yönetirken ayrı yaşayan iki ayrı toplum ve taraf vardır. Bu gerçeklik artık hukuki bir statü kazanmalı ve Kıbrıs iki devletli bir çözümle yoluna devam etmelidir”; Hakan Fidan’ın Ersin Tatar ile düzenlediği ortak basın toplantısında sarf ettiği sözler tam olarak böyleydi. Daha sonra şunları ekledi: “İki devlet, egemenliklerine ve sınırlarının güvenliğine saygı göstererek çeşitli işbirliği modelleriyle ekonomik kalkınma, barış ve istikrar elde edebilecek, ve bölgeye belki de aynı çatı altında olduklarından daha fazla katkı sağlayabileceklerdir.”
Aslında Konfederasyon modeline işaret ettiğini kabul edersek, federasyondan temel farkı, daha önce de yazdığımız gibi, bir devletler birliği olmasıdır; çünkü federasyon modeliyle arasındaki üç temel fark şunlardır: 1) kendisini oluşturan devletlere/kantonlara/topluluklara istedikleri zaman ayrılma hakkı tanıması; 2) diğer devletlerle ayrı diplomatik ilişkiler içine girmesi; ve 3) bağımsız bir savunma politikası sürdürmesi. Yukarıdaki üç özellikten bir veya daha fazlasının geçerli olduğu sistemlere Konfederasyon adı verilir.
Bugün (12/1) OffsiteNews, Türk Diplomasisi’nin ‘iki devletli çözüme ikna etmek’ için kullandığı argümanları ortaya koyuyor. Kapsamlı rapor, Ankara’nın Kıbrıs meselesiyle ilgili görüşmelerde yer alan (ya da almayan) taraflarla vurguladığı çeşitli noktaları açıklıyor.
Ankara’nın iki devletli bir çözümden uzaklaşmak niyetinde olmadığı açıktır. Çok Taraflı Konferans’ın gerçekleşmesi halinde de Türk tarafının pozisyonunun yine bu olacağı bellidir. Yani, Kıbrıs sorununa ilişkin müzakereler devam edecekse, bu müzakereler iki devletli bir çözüme ve dolayısıyla bir ‘Konfederasyona’ ilişkin olmalıdır. Bu amaçla, Ankara uzun zamandan beri ‘eşit egemenlik’ mesajını yaymaya çalışmaktadır; bu sayede, aslında, her iki kesim de kendi toplumunda kendi egemenliğine sahip olacak ve Kıbrıs Rum tarafının Federasyon modeli aracılığıyla savunduğu çözüm, yani ‘tek egemenlik’ fikrini ortadan kaldıracaktır.
Neler olacağı çok yakında netleşecektir. İlk randevu 20 Ocak’ta iki liderin geçiş noktalarını görüşeceği randevudur. Türk tarafı, Kıbrıs Rum tarafının masaya koyduğu iki noktanın (Pyroi ya da Kokkina) ‘askeri bölge’ içerisinde yer alması nedeniyle ‘girilemez bölge’ olduğunda ısrar ettiği için burada bile bir anlaşmazlık söz konusudur. Bir sonraki ve en önemli dönüm noktası Mart ayında yapılması beklenen çok taraflı konferans olacaktır.
Bu köşe yazısı ilk defa 12.01.2025 tarihinde yayımlanmıştır.
