ΘΥΜΑΣΤΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ; «ΘΑ ΦΥΓΩ ΔΥΣΤΥΧΗΣ», ΕΛΕΓΕ…

ENGLISH (ΑΓΓΛΙΚΑ) TÜRKÇE (ΤΟΥΡΚΙΚΑ)

Δυσκολεύομαι να κατανοήσω την έκπληξη που ένιωσαν ορισμένοι διαβάζοντας όσα ο Άντρος Κυπριανού είπε στον Αντρέα Κημήτρη και στη συνέντευξη του στην «Καθημερινή», σχετικά με τη μη ψήφιση του Σχεδίου Ανάν, το 2004.

Πολύ ρομαντικός ή αφελής θα πρέπει να είναι κάποιος εάν πίστευε πως το ΑΚΕΛ, όταν επέλεγε και αναδείκνυε το 2003 στην προεδρία τον Τάσσο Παπαδόπουλο, το έπραττε με γνώμονα το Κυπριακό. Πόσο μάλλον ότι, με αυτή τη συνεργασία, προσέβλεπε σε λύση. Αστεία πράγματα. Κι όχι, δεν εννοούμε να πάει κανείς πολύ πίσω, στις σκοτεινές περιόδους, τότε που ο Τάσσος Παπαδόπουλος θεωρούσε πράκτορες της Ιντέλιτζενς Σέρβις τους «αχρείους ηγετίσκους» του ΑΚΕΛ, που «μόλυναν διά της προδοτικής αναπνοής τους τον ιερόν αυτόν τόπον» και καλούσε τον λαό «να απαλλάξει» το νησί «από την προδοτικήν τους παρουσία». Άλλες εποχές, άλλα μυαλά θα πει κανείς. Και οι μετέπειτα, όμως, θέσεις και απόψεις του καθενός εκ των πρωταγωνιστών, ήταν καλά γνωστές. Το 1989, για παράδειγμα,  όταν ο νεοεκλεγείς με το ΑΚΕΛ Γιώργος Βασιλείου, ταξίδευε στη Νέα Υόρκη για να συναντήσει τον Ραούφ Ντενκτάς στο πλαίσιο μιας νέας προσπάθειας, ο φρεσκο-εισερχόμενος στο ΔΗΚΟ Τάσσος Παπαδόπουλος, εξηγούσε τους λόγους που ο Σπύρος Κυπριανού (αυτόν που, λίγα χρόνια προηγουμένως, παρουσίαζε ως μισότρελο που τον άκουγαν οι ξένοι και γελούσαν) συνόδευε τον πρόεδρο στις συνομιλίες: «Ο κ. Κυπριανού πηγαίνει στη Νέα Υόρκη ως εκφραστής της πατριωτικής και ασυμβίβαστης με το τουρκοπροσκήνυμα, πολιτικής. Πηγαίνει εκεί, όχι γιατί συμφωνεί με την πολιτική του εθνικού ξεπουλήματος που υποστηρίζει ο πρόεδρος Βασιλείου. Αλλά ως εκφραστής της εθνικής αξιοπρέπειας και αντίστασης».

Θα ήταν, λοιπόν, τουλάχιστον αστείο να πιστεύει κανείς ότι το ΑΚΕΛ (με την «ενδοτική πολιτική», κατά τον «Κήρυκα» του Τάσσου), που το 1988 είχε αναδείξει τον Βασιλείου του «τουρκοπροσκυνήματος» και του «εθνικού ξεπουλήματος», αναδείκνυε, δεκαπέντε χρόνια μετά, τον Τάσσο της «πατριωτικής και ασυμβίβαστης πολιτικής», έχοντας έγνοια το Κυπριακό. Άλλοι ήσαν οι λόγοι της στήριξης, μικροπολιτικοί και ιδιοτελείς, που το ΑΚΕΛ ανακάλυψε το 2003 αυτό που ο Νίκος Κατσουρίδης έγραψε στη «Χαραυγή», στις 9 του Γενάρη:  «Είναι τώρα ξεκάθαρο σε ολόκληρο τον κυπριακό λαό ότι πράγματι χρειάζεται στο τιμόνι της Δημοκρατίας άνθρωπος με στιβαρά χέρια, με εμπειρία, με ικανότητα, με σιγουριά και προπάντων με συνέπεια. Και αυτός ο υποψήφιος είναι ο Τάσσος Παπαδόπουλος. Όλο ο βίος και η πολιτεία του αναδεικνύουν αυτά τα χαρακτηριστικά…». Όπως, βεβαίως, άλλοι, άσχετοι με το Σχέδιο, το Κυπριακό και τη λύση -πάλι μικροπολιτικοί και ιδιοτελείς- ήταν οι λόγοι που το ΑΚΕΛ είπε «Όχι» (ο Τάσσος ήταν βέβαιος πολύ πιο πριν, «θα δεις» είχε πει στον Σερντάρ Ντενκτάς κατά τις «μυστικές συναντήσεις», όταν ο τελευταίος του εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο Χριστόφιας θα έλεγε «ναι» – αφήστε που, τόσο το περιβάλλον του Τάσσου όσο και η τουρκοκυπριακή πλευρά τον τοποθετούν σε μια από τις συναντήσεις, πράγμα που ο ίδιος αρνιόταν), άλλοι οι λόγοι που έκρυψε και συμπορεύτηκε μέχρι το τέλος της πενταετίας, οπόταν και αποφάσισε να τον «αποκαθηλώσει». Ο χώρος είναι περιορισμένος, δεν μας παίρνει να επεκταθούμε, μόνο αναλογιστείτε: φατρίες, έριδες εσωκομματικές, νέο κομματικό τοπίο υπό διαμόρφωση, «δορυφόροι», προσπάθειες ποδηγέτησης, ερείσματα και τα λοιπά και τα λοιπά. Α ,ναι! Και μια υπόσχεση-δέσμευση που δεν διαφαινόταν πρόθεση να τηρηθεί από τον ισχυρό, όπως αισθανόταν πλέον -και «θεόσταλτο», όπως τον χαρακτήριζαν κάποιοι- Τάσσο. Η συμφωνία που προνοούσε… εκ περιτροπής προεδρία. Σε εκλέγω, με εκλέγεις. Σε εκλέγω στην προεδρία του κράτους, με αναδεικνύεις στη προεδρία της Βουλής και, την επόμενη πενταετία, η προεδρία του κράτους στο κόμμα μου, δική σας αυτή της Βουλής. Ανατρέξτε στην εκπομπή του Γιάννη Καρεκλά της 12ης Ιουλίου 2007, στο ΡΙΚ, όπου ο Δημήτρης Χριστόφιας, εμμέσως πλην σαφώς, με την απροθυμία του να απαντήσει – «Δεν μπορώ αυτή την ώρα να αποκαλύψω. Αν χρειαστεί, μπορώ να μιλήσω» – επιβεβαιώνει τη συμφωνία.

Άρα; Το ερώτημα που αιωρείται (;) είναι το εξής: Υπήρξε ποτέ άραγε το ΑΚΕΛ ειλικρινές στις προθέσεις του, ως προς την εικόνα που καλλιέργησε και συνεπές στο δημόσιο αφήγημα που είχε υιοθετήσει, σε σχέση πάντα με την πολιτική του στο Κυπριακό; «Quo vadis AKEL? 1950 vote for Εnosis. 2004 vote for Taksim», έγραφαν τα πανό των Τ/κ στα μεγάλα συλλαλητήρια της εποχής. Πότε έλεγε αλήθεια για το Ανάν; Όταν έλεγε (14.4.2004): «Οι εκτιμήσεις ότι, με τη λύση που προτείνει το σχέδιο, διαλύεται τάχα η Κυπριακή Δημοκρατία και ότι το σχέδιο νομιμοποιεί και εμβαθύνει τη διχοτόμηση, δεν είναι ορθές και δεν μας βρίσκουν σύμφωνους» και υποστήριζε ότι «Με το Σχέδιο Ανάν επανενώνεται η Κύπρος / τερματίζεται η κατοχή με τη σταδιακή αποχώρηση 39 και πλέον χιλιάδων στρατευμάτων / επιτυγχάνεται η σταδιακή επιστροφή 85 μέχρι 90 χιλιάδων προσφύγων / αποκαθίστανται έστω και σταδιακά τα ανθρώπινα δικαιώματα και βασικές ελευθερίες»;  Ή όταν έλεγε (1.10.2004): «…Με τον πρόεδρο της δημοκρατίας δεν έχουμε καμιά διαφορά ουσίας… Αν ήμουν στη θέση του, τα ίδια θα έκανα… Η διαφωνία η δική μας ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Πρόεδρος απηύθυνε το διάγγελμα υπέρ του ΟΧΙ στον κυπριακό λαό…». Όταν ζητούσε (Απρίλιος 2004)  εγγυήσεις για την εφαρμογή του,  «μαζί με ένα- δυο πράγματα που είναι παρεμφερή»;  Όταν μιλούσε (Νοέμβριος 2005) για «πολλές και ουσιαστικές αλλαγές» ή όταν έλεγε (2011) πως, «αν δεν προερχόταν από τον ΓΓ του ΟΗΕ, δεν θα το αποδεχόμασταν ως βάση διαπραγμάτευσης»; Μήπως όταν ξεκαθάριζε (27.5.2007)  πως, «είναι δεδομένο ότι σε περίπτωση δικής μου υποψηφιότητας και αν αυτή η υποψηφιότητα δεν περάσει στο δεύτερο γύρο, τότε θα στηριχθεί ο Τάσσος Παπαδόπουλος», τον όποιο αργότερα (10.2007 /01.2008) κατηγορούσε ότι «απέφυγε την διαπραγμάτευση», «στηρίζει την πολιτική του στην άρνηση που οδηγεί στη διχοτόμηση»; Τελικά, είχαν στην πραγματικότητα διαφορές;

Θυμάμαι, πάντως, τον Δημήτρη Χριστόφια: «Θα φύγω δυστυχής», έλεγε σε αντιπροσωπεία Δημάρχων και Προέδρων των Προσφυγικών Σωματείων της επαρχίας Κερύνειας, τέλη Ιουλίου του 2012. «Εγώ θα φύγω δυστυχής πραγματικά, διότι εκείνο που υποσχέθηκα, να λύσω το Κυπριακό, δεν μπορεί να υλοποιηθεί ένεκα της τουρκικής αδιαλλαξίας και θα υποφέρω μαζί σας ως κοινός πολίτης και συναγωνιστής»…