ENGLISH (İNGİLİZCE) ΕΛΛΗΝΙΚΑ (YUNANCA)
Ulus fikrinin ortaya atıldığı dönemden itibaren insanlık -özellikle Batı’da- devlete ilişkin algısında, insanlar ve toplumların dil veya din temelinde gruplandırılması gibi muğlak terimler ve fikirlerle yeni bir alanda hareket etmeye başladı.
Kitlelerden ulus yaratma çabası ya da sürecinde, aidiyet ve ortak aidiyet duygusu ile bilinci yaratabilmek için kültürel özellikler etnik özelliklere dönüştürüldü. Yaşam biçimi, din, eğitim, anıtlar, toprak ve benzerleri kamusal-siyasal söylemin hizmetine girdi ve özellikle Batı toplumlarını diğer toplumlara karşı yaşam boyu ‘üstünlüğe’ mahkum etti. Böylece ulusal bütünlük ve ulus fikri kök salmak için bir şeye ihtiyaç duydu: Bu şey, diğer uluslara, diğer gruplara karşı saldırganlık yoluyla elde edilecek bir üstünlük duygusuydu. Çünkü kendi ulusumuza dair tasavvur, Cavafy’nin bahsettiği o düşman veya barbara sahip olmak için ötekinin varlığını gerektirir.
Kültürel mirasın (anıtlar vb.) sabit ve gerçek (başka bir deyişle görülebilir) özellikleri akışkan hale geldi, ve farklılaşma ile ötekine karşı üstünlük kurma amacıyla kullanıldı. Sonuç olarak Parthenon, kültürel kimliği imleyen tarihsel bir anıttan, ‘diğerlerine, aşağı olanlara verdiğimiz’ bir şeye, ya da süregiden dolandırıcılık ve yolsuzluk sefaletinden kaçma arzusuyla sığındığımız ulusal bir anıta dönüştü. Antik Yunan ve ‘başkasına verdiğimiz’ kültürü çağırmak, geçmişle, bir zamanlar yüce olan ve ‘bizden başka’ kimsenin sahip olmadığı şeyle bir birlik ve bütünlük sanrısı yaratıyor.
Ulus fikri ve buna bağlı olarak milliyetçilik, büyük ölçüde kendini kandırmaya yol açar ve özellikle ekonomik kriz dönemlerinde muazzam bir şekilde kabarması tesadüf değildir.
Aşırı sağ ve milliyetçi partiler gerçek sorunların yerine soyut ama iyi düşünülmüş ulusal bütünlük ve üstünlük kavramlarını koyarken aynı zamanda çok ihtiyaç duyulan düşman kavramını da su yüzüne çıkarır. Çünkü hiç kimse bir başkasıyla kıyaslanmadığı sürece üstün olamaz – örneğin siyahiler, Müslümanlar ve hatta cinsel ‘sapkınlar’ gibi.
Fantezi cezbeder ve şu sıralar hayal gücü çılgına dönmüş durumda. Trump, Musk, Lepen ve diğer birkaç kişi buna güveniyor, ve özellikle ABD söz konusu olduğunda, bunu bir dereceye kadar mükemmelleştirdiler. Artık Rushmore Dağı, tıpkı Akropolis’in betonlaştırılması gibi isteğe göre kazılabilir ve değiştirilebilir, çünkü önemli olan anıtın kendisi değil, mittir.
Bu köşe yazısı ilk defa 05.02.2025 tarihinde yayımlanmıştır.
Kaynak: ULUSAL KANALİZASYON ATIĞIMIZ
