ENGLISH (ΑΓΓΛΙΚΑ) TÜRKÇE (ΤΟΥΡΚΙΚΑ)
«Θα ήθελα να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Ευρώπη και στη συνέχεια θα ήθελα να έρθω στην Κύπρο μόνο για μια επίσκεψη».
Αυτά τα λόγια είναι σπαρακτικά.
Αγγίζουν την καρδιά σου…
Το χειρότερο είναι ότι όταν βλέπεις την υφιστάμενη κατάσταση, δεν είσαι σε θέση να πεις «μην το λες αυτό».
Είσαι εγκλωβισμένος ανάμεσα στο μυαλό σου και την καρδιά σου.
Αυτά είναι τα λόγια του 16χρονου Μεχμέτ Τζανγκίλ Τσούλαμα [Mehmet Cangil Çulama].
Ο Μεχμέτ Τζανγκίλ Τσούλαμα έλαβε την υψηλότερη διάκριση της Ευρώπης στα αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα. Αναγνωρίστηκε για την εξαιρετική του επίδοση στο Pearson Edexcel IGCSE.
Αν και ο Μεχμέτ, μαθητής του Necat British College, ήταν ενθουσιασμένος με την «Ευρωπαϊκή Πρώτη Θέση» του, οι ανησυχίες του για τη χώρα μας τράβηξαν την προσοχή μας.
Συνάντησα τον Μεχμέτ Τζανγκίλ Τσούλαμα, ο οποίος ήρθε πρώτος στην εξέταση, στην οποία συμμετείχαν μαθητές από όλες τις χώρες της Ευρώπης εκτός από την Αγγλία, σε ένα καφέ και συνομίλησα μαζί του για μια ώρα.
‘Ελαβε την μόρφωση του πάντα σε ιδιωτικά σχολεία, αλλά δεν υποτιμά καθόλου την εκπαίδευση στα δημόσια σχολεία. Έχει μια εξαιρετικά ευαίσθητη στάση: «Φυσικά, ήταν επιλογή της οικογένειάς μου να φοιτήσω σε ιδιωτικό σχολείο. Έχω φίλους που φοιτούν σε δημόσια σχολεία- παρατηρώ ότι υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές, ιδίως όσον αφορά τις υποδομές και την πειθαρχία, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχουν εξαιρετικές διαφορές όσον αφορά το εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Τα ιδιωτικά σχολεία προσφέρουν πιο εξατομικευμένη εκπαίδευση, έχουμε περισσότερες ώρες διδασκαλίας».
«Σκέφτομαι την Ολλανδία»
Μιλάμε για το μέλλον.
Η αντίστροφη μέτρηση για την τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει αρχίσει.
Θέλει να σπουδάσει στην Ολλανδία και να γίνει προγραμματιστής λογισμικού- τον ενδιαφέρουν τα επαγγέλματα της νέας γενιάς.
«Η τεχνολογία αναπτύσσεται και αλλάζει συνεχώς, πιστεύω ότι το μέλλον βρίσκεται σε αυτούς τους κλάδους», λέει ο Μεχμέτ Τσούλαμα…
Ρωτώ: «Θα επιστρέψεις στην Κύπρο μετά την ολοκλήρωση των σπουδών σου στην Ευρώπη;».
Νομίζω ότι αυτή είναι η πρώτη ερώτηση που κάνουμε σήμερα σε κάθε μαθητή που ονειρεύεται να σπουδάσει στο εξωτερικό…
Λέει, «Σκέφτομαι να έρθω στην Κύπρο μόνο για μια επίσκεψη», χωρίς δεύτερη σκέψη…
Εξαιρετικά αποφασισμένος…
Γιατί;
«Η χώρα μας έχει αλλάξει πολύ από τότε που ήμουν παιδί. Δεν βλέπω μέλλον εδώ από οικονομική άποψη. Πιστεύω πως και να λάβω μια καλή μόρφωση, δεν θα μπορέσω να απολαύσω τα οφέλη στην Κύπρο».
Λέει από τότε που ήταν παιδί, αλλά στην πραγματικότητα είναι ακόμα παιδί… Προσπαθώ να καταλάβω πώς έφτασε σε μια τέτοια κρίση.
«Καθώς μεγάλωνα, άρχισα να διερευνώ την Ευρώπη, και όταν τη συγκρίνω με τη δική μου χώρα και όσα έχω βιώσει, βλέπω ότι εκεί υπάρχουν πολύ πιο σύγχρονες, μοντέρνες, προοδευτικές πρακτικές. Επίσης, πάντα είχα την επιθυμία να εξερευνήσω διαφορετικές χώρες. Κάθε μέρα αισθάνομαι και λίγο πιο αποξενωμένος από τη χώρα μου».
«Για το 60 τοις εκατό τα τουρκικά δεν είναι η μητρική γλώσσα»
Οι συμμαθητές του είναι κυρίως ξένοι, «το 60 τοις εκατό από αυτούς δεν μιλούν τα τουρκικά ως μητρική τους γλώσσα».
Ο Μεχμέτ φοιτά σε αγγλικό πρόγραμμα μαθημάτων από την ηλικία των 3 ετών. Μερικές φορές, δυσκολεύεται να βρει τουρκικές λέξεις για να εκφραστεί, οπότε χρησιμοποιεί έννοιες στα αγγλικά.
«Είχες προβλήματα με την εκμάθηση της μητρικής σου γλώσσας;», τον ρωτάω.
Μου λέει ότι αντιμετώπισε κάποια προβλήματα, αλλά λέει επίσης ότι «δεν ήταν τόσο άσχημα όσο φοβόμουν ότι θα ήταν».
Λέει ότι έχει αρχίσει να διαβάζει βιβλία στα τουρκικά.
Εξηγεί ότι το να φοιτάς με κυρίως ξένους μαθητές έχει και πλεονεκτήματα και δυσκολίες.
«Ήταν μια εκπαιδευτική εμπειρία για μένα, ιδίως όσον αφορά τη γνωριμία με διαφορετικές κουλτούρες», λέει.
Για να καταλάβω καλύτερα, τον ρωτάω από πού είναι οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές του.
Καταλαβαίνω ότι η μητρική γλώσσα μιας σημαντικής πλειοψηφίας είναι τα ρωσικά.
«Έχουμε τάξεις των 5 έως 15 μαθητών, αναλόγως του μαθήματος. Έχω φίλους από τη Ρωσία, το Καζακστάν, τη Λευκορωσία. Έχω φίλους από το Ιράν, την Ιορδανία… Έχουμε επίσης φίλους από την Αγγλία».
«Πώς περνάτε μια μέρα;», ρωτάω.
Κυρίως σχολείο, μαθήματα, εργασίες…
Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι τα ιδιωτικά σχολεία προσφέρουν ολοήμερη εκπαίδευση.
«Οι μέρες μου είναι κάπως έτσι: σχολείο, μάθημα, σπίτι… Επίσης, ασχολούμαι με τον αθλητισμό- με ενδιαφέρει το bodybuilding. Μου αρέσει επίσης η μουσική και βλέπω πολλές ταινίες. Όλοι είμαστε λίγο εθισμένοι στα τηλέφωνά μας, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να επηρεάζει τη ζωή μας…».
«Ήρθα πρώτος στην Ευρώπη, αλλά δεν μπορώ να πάρω ευρωπαϊκή υπηκοότητα»
Μετά αρχίζουμε να μιλάμε για τις εξετάσεις στις οποίες κατέλαβε την πρώτη θέση στην Ευρώπη…
Η πρώτη του αντίδραση είναι: «Ήρθα πρώτος στην Ευρώπη, αλλά δεν μπορώ να πάρω ευρωπαϊκή υπηκοότητα».
Ο Μεχμέτ Τζανγκίλ Τσούλαμα είναι το παιδί ενός «μικτού γάμου».
Ο πατέρας του γεννήθηκε στη Σμύρνη, η μητέρα του στην Κερύνεια…
Ο πατέρας του ήταν 4 ετών όταν ήρθε στην Κύπρο…
«Δεν νομίζω ότι αυτό είναι δίκαιο», λέει ο Μεχμέτ.
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κύπρο, ο πατέρας μου επίσης μεγάλωσε εδώ… Ο πατέρας μου ανέκαθεν θεωρούσε τον εαυτό του Κύπριο. Αισθάνομαι ότι ανήκω εδώ».
«Πώς ορίζεις την δική σου ταυτότητα;», τον ρωτώ.
«Μερικές φορές με ρωτούν από πού είμαι… Όταν κάνουν αυτή την ερώτηση στο νησί, λέω ότι είμαι από την Κερύνεια. Αν με ρωτήσουν στο εξωτερικό, λέω ότι είμαι Κύπριος. Μπορώ επίσης να πω, ότι είμαι Τούρκος».
Προσπαθώ να μιλήσω λίγο για πολιτική.
«Ειλικρινά, δεν μιλάμε πολύ για την πολιτική στην οικογένειά μας», διακόπτει.
Παρόλα αυτά, τον πιέζω και τον ρωτώ πώς αισθάνεται για την πατρίδα του.
«Εμείς οι νέοι ξέρουμε ότι στην Κύπρο έγιναν πόλεμοι. Παρ’ όλα αυτά, δεν βλέπουμε τον διαχωρισμό ενός νησιού στα δύο ως λύση. Η σημερινή κατάσταση είναι ένα βολικό και μη συμβατό αποτέλεσμα. Αυτό δεν είναι λύση».
Του θυμίζω το στόχο του να σπουδάσει στην Ευρώπη και τον ρωτώ υπό ποιες προϋποθέσεις θα ήθελε να επιστρέψει στην Κύπρο…
«Αν μπορούσαμε να γίνουμε μέλος των Ηνωμένων Εθνών ή μια χώρα αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα, ή τουλάχιστον αν οι ταυτότητες και τα διαβατήριά μας γίνονταν δεκτά από τους άλλους… Αν μπορούσαμε να έχουμε ένα σύγχρονο σύστημα μεταφορών, για παράδειγμα… Δεν υπάρχουν δημόσιες συγκοινωνίες σε αυτή τη χώρα… Ακόμα και το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας είναι προβληματικό… Οι δρόμοι μας είναι κακής ποιότητας… Όλες οι πτυχές της ζωής είναι αρρύθμιστες… Υπάρχει έλλειψη σχεδιασμού… Το βιοτικό επίπεδο είναι πραγματικά πολύ πίσω… Αν αυτά μπορούσαν να αλλάξουν, φυσικά και θα μας άρεσε να ζούμε στη χώρα μας…».
Λοιπόν, τι πιστεύουν οι φίλοι του;
«Οι φίλοι μου που έχουν τα μέσα κάνουν τα μελλοντικά τους σχέδια με τέτοιο τρόπο ώστε να πάνε σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Οι περισσότεροι από αυτούς ονειρεύονται να ζήσουν σε μια άλλη χώρα. Φυσικά, υπάρχουν και φίλοι που βλέπουν το μέλλον τους εδώ. Ειδικά εκείνοι που δεν έχουν ακαδημαϊκές φιλοδοξίες… Δεν ακούμε πια τίποτα καλό για την Κύπρο… Οι επιτυχημένοι άνθρωποι θέλουν να δραπετεύσουν. Αυτό είναι πολύ λυπηρό…»
Ο Μεχμέτ δεν έχει κάνει ποτέ ιδιαίτερα μαθήματα εκτός σχολικού ωραρίου…
«Φοιτάς ήδη σε ιδιωτικό σχολείο», του λέω.
Παρ’ όλα αυτά, μαθαίνω ότι ένας μεγάλος αριθμός μαθητών κάνει ιδιαίτερα μαθήματα.
Στο τέλος μιας ώρας, ρωτώ: «Ποια θα ήταν τα τελευταία σου λόγια;»…
«Αισθάνομαι περήφανος για την επιτυχία μου, ίσως μέσω αυτής της επιτυχίας να δημιουργηθεί μια ευαισθητοποίηση για τη βόρεια Κύπρο. Τις επόμενες ημέρες θα γίνει μια τελετή βράβευσης στο νότο. Είναι συναρπαστικό για μένα… Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη δασκάλα μου στο δημοτικό σχολείο Φατός Μέρτεκτσι [Fatoş Mertekçi], μας έδωσε μια εξαιρετική βάση. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη διευθύντρια του σχολείου μας Πινάρ Πιουρέλ Τζιάμπαρ [Pınar Pürel Cabbar] και την επικεφαλής δασκάλα Ιντίλ Ακτσάλ [İdil Akçal]… Η συμβολή της καθηγήτριας των αγγλικών μου, Ναρίν Ντενίζ [Narin Deniz], σε αυτή την επιτυχία, είναι τεράστια…».
