ENGLISH (ΑΓΓΛΙΚΑ) TÜRKÇE (ΤΟΥΡΚΙΚΑ)
Οι συνεχείς και μαζικές κινητοποιήσεις των Τουρκοκυπρίων κατά του νέου κανονισμού που επιτρέπει τη μαντίλα σε ανήλικες μαθήτριες στα σχολεία των κατεχομένων δεν πρέπει να παρερμηνευθούν ως μια σύγκρουση με θρησκευτικό υπόβαθρο. Πρόκειται, αντίθετα, για μια βαθιά πολιτική πράξη αντίστασης, με έντονο ιστορικό, πολιτισμικό και γεωπολιτικό φορτίο – ένα μήνυμα που οφείλουν να λάβουν με σαφήνεια οι Ελληνοκύπριοι.
Ο ξεσηκωμός των Τουρκοκυπρίων για τη μαντίλα δεν είναι ένα μεμονωμένο επεισόδιο. Είναι η έκφραση μιας χρόνιας αντίστασης σε μια πολιτιστική και πολιτική διείσδυση της Τουρκίας στα κατεχόμενα. Οι συντεχνίες των εκπαιδευτικών, μαζί με δεκάδες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, βγήκαν στους δρόμους με συνθήματα που αναδεικνύουν το πραγματικό διακύβευμα: όχι για τη μαντίλα ως σύμβολο πίστης, αλλά για τη μαντίλα ως εργαλείο ελέγχου και επιβολής από μια εξωτερική πολιτική ατζέντα. Ας μην ξεχνάμε πως ηλικιωμένες Τουρκοκύπριες, όπως και αντίστοιχες Ελληνοκύπριες έφεραν μαντίλα για δικούς τους λόγους ηθικής μέχρι πρόσφατα και μερικές ακόμα τη φέρουν.
Τα πανό που γράφουν «Φανατικοί, τραβήξτε τα χέρια σας από τα παιδιά μας» ή «Άγκυρα, τράβα το χέρι σου από πάνω μας» αποκαλύπτουν πως οι Τουρκοκύπριοι δεν αντιδρούν στην ίδια τη μαντίλα, αλλά στην πολιτική της εργαλειοποίησης. Το εν λόγω μέτρο δεν απαντά σε υπαρκτές εκπαιδευτικές ανάγκες —αντιθέτως, επιβλήθηκε αυθαίρετα παρακάμπτοντας ακόμα και θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε (στον «Πολίτη») η ακτιβίστρια Ντενίζ Ντουζγκιούν, «αυτό που έβγαλε τους Τουρκοκύπριους στους δρόμους είναι κάτι περισσότερο από τη μαντίλα – είναι η επιβολή».
Η αντίδραση ή η μικρή αυτή επανάσταση δεν είναι αποκομμένη από την ευρύτερη πολιτική δυναμική στην Τουρκία. Η προσπάθεια του Ερντογάν να ενισχύσει την ισλαμιστική του ατζέντα, ενόψει και των εκλογικών αδιεξόδων που αντιμετωπίζει, αντανακλάται και στα κατεχόμενα, όπου το μοντέλο της «πολιτικής του Ισλάμ» προσκρούει στον κοσμικό χαρακτήρα μεγάλης μερίδας της τουρκοκυπριακής κοινωνίας. Η σύγκρουση κεμαλισμού – ισλαμισμού, που παραδοσιακά ταλανίζει την Τουρκία, μεταφέρεται πλέον και στον χώρο της Κύπρου, με τοπικά χαρακτηριστικά.
Εμείς οφείλουμε να ερμηνεύσουν σωστά αυτή την εξέλιξη, αντί να προχωρούμε σε ερμηνείες άσχετες προς την πραγματικότητα και να εγείρουμε τώρα και στη δική μας πλευρά ζήτημα μαντίλας. Δεν πρόκειται για μια εσωτερική «θρησκευτική» διαμάχη των άλλων. Είναι ένα πολιτικό μήνυμα κουλτούρας, αντίστασης και διεκδίκησης της αυθυπαρξίας των Τουρκοκυπρίων, απέναντι σε μια Άγκυρα που δεν τους βλέπει ως ισότιμους εταίρους, αλλά ως προτεκτοράτο.
Σε μια περίοδο που η λύση του κυπριακού δείχνει απόμακρο όνειρο, τέτοιες κοινωνικές εκρήξεις επιβεβαιώνουν πως υπάρχει στους Τουρκοκυπρίους ένα ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας (ίσως η πλειοψηφία σήμερα) που δεν θέλει να αφομοιωθεί στην Τουρκία και που παλεύει για απεξάρτηση και αυτοπροσδιορισμό. Αυτούς τους Τουρκοκύπριους οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να υπολογίζουν όταν αναλογίζονται τη μία θετική ψήφο που διεκδικούν στην κοινή διακυβέρνηση της χώρας μας. Με διάθεση συμπόρευσης αντί άκρατης καχυποψίας.
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στις 23.04.2025
